Pure Function trong JavaScript. Tại sao chúng ta nên biết càng sớm càng tốt?

Pure Function trong JavaScript. Tại sao chúng ta nên biết càng sớm càng tốt?

Threads
  • Tin vui đầu ngày. Github vừa công bố rộng rãi GitHub Models đến tất cả mọi người. Nếu còn nhớ cách đây hơn 2 tháng trước, Github có chương trình đăng ký dùng thử các models của LLMs, và trường hợp của mình thì phải một tháng sau mới được duyệt cho dùng. Thì giờ đây họ đã cho mọi người dùng Github có quyền truy cập vào rồi, không cần phải đăng ký gì nữa 🥳

    GitHub Models đang là phao cứu sinh cho mình trong khi xây dựng trang blog này 😆

    GitHub Models is now available in public preview | Github Blog

    » Xem thêm
  • Hôm trước mình thấy repository này dùng TauriSvelte để viết lại ứng dụng kiểu như là Task Manager trên Window hay Monitor trên Mac á. Tò mò tải về xem thử thì bất ngờ thứ nhất là dung lượng rất nhỏ, chỉ vài MB. Tiếp theo là tốc độ khởi động cũng rất nhanh mà ứng dụng cũng rất mượt nữa chứ 🫣

    Abdenasser/neohtop

    » Xem thêm
  • Tuôi" để ý là cứ đợt nào ham đọc cái là lại lười viết, tuần nay tuôi đang đọc một lúc 3 cuốn, à phải là đọc 2 và nghe 1.

    Cuốn sách ám ảnh nhất đến thời điểm hiện tại: Đại dương đen - thuật lại 12 câu chuyện của 12 người mắc bệnh trầm cảm. Thần kinh vững, nhưng mới đọc 2 câu truyện đầu thôi mà cảm giác ngộp thở, bứt rứt thật khó tả 😰

    Câu chuyện tiếp theo đó thì mang lại cảm giác dễ thở hơn vì họ kiểm soát được bản thân. Nhưng sang tiếp câu chuyện thứ 4, thứ 5 thì lại như một có một bàn tay siết họng mình lại. Không thể nhắm mắt mà nghe được á, có gì đó rất đáng sợ.

    Một câu mà mình cảm thấy ám ảnh nhất là khi ba mẹ của người mắc trầm cảm luôn miệng hỏi tại sao con lại như thế mỗi khi sắp lên cơn và gào thét. Họ chỉ đành bất lực trả lời là "Làm sao mà con biết! Cũng giống như hỏi một người bị ốm là tại sao lại ốm? Làm sao mà biết được chứ! Có ai muốn đâu!".

    » Xem thêm

Vấn đề

Tôi năm nay đã 26 tuổi, maintain cũng dăm ba dự án rồi mà đôi lúc tôi cũng hay gặp những trường hợp mà một số bạn trong team hay làm thế này:

function convertBirthdayToAges (person) {
  const year = new Date().getFullYear(); // 2021
  return person.map(p => p.age = year - p.year);
}
...
const persons = [{name: 'Nguyễn Văn A', year: 2000}];
convertBirthdayToAges(persons);
console.log(persons); // [{name: 'Nguyễn Văn A', year: 2000, age: 21}]

Thoạt nhìn cách viết hàm như trên có vẻ bình thường nhưng bạn hãy để ý sau khi persons đi qua hàm convertBirthdayToAges thì nó đã bị gắn thêm một attribute age.

Hay một ví dụ khác kiểu như là:

let year = 2020;
function afterManyYear(num) {
  return year + num;
}
afterManyYear(5) // 2025;

....

year = 2025;
afterManyYear(5) // 2030;

Ở ví dụ trên, ban đầu khi gọi hàm afterManyYear(5) kết quả là 2025 nhưng sau đó, do year bị thay đổi thành 2025 thì afterManyYear(5) lúc này lại trả về 2030.

Điều này có vẻ cũng bình thường nhưng hãy tưởng tượng trong giai đoạn bảo trì khi bạn không biết year bị thay đổi ở đâu thì quả là tai hại. Bạn cũng có thể nói thế thì sao không khai báo const với year: const year = 2020;? Thì tôi nghĩ khi đã khai báo với let thì trong đầu họ đã nghĩ sẽ sẵn sàng thay đổi year bất kì lúc nào rồi.

Nếu bạn là người thường xuyên làm những điều trên & thấy sự bất tiện của nó thì cũng là lúc các bạn nên biết về khái niệm Pure Function.

Pure function là gì?

Pure function đúng như tên gọi của nó: "Hàm thuần khiết".

Đó là một hàm JS & thoả mãn hai điều kiện:

  • Các đầu vào giống nhau luôn trả về đầu ra giống nhau.
  • Không có side-effects.

Các đầu vào giống nhau luôn trả về đầu ra giống nhau

Quá rõ ràng. Ví dụ như:

function add(x, y) {
  return x + y;
}
add(1, 2); // 3
add(1, 2); // 3

Với mỗi cặp x,y truyền vào thì giá trị trả về không bao giờ thay đổi.

Hàm này sẽ không thoã mãn:

let x = 1;
function add(y) {
  return x + y;
}
add(1); // 2
x = 2;
add(1); // 3

Khi một hàm đảm bảo điều kiện này thì chắn chắn việc đọc hiểu & gỡ lỗi sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.

Không có side-effects

Side-effects là những "hiệu ứng" đi kèm trong hàm như:

  • Thay đổi giá trị của đầu vào.
  • console.log
  • HTTP calls (fetch/AJAX).
  • Thay đổi một file (fs).
  • Query DOM.
  • ...

Nhìn chung thì ngoài những điều liệt kê ở trên thì side-effects còn bao gồm cả những công việc có trong hàm mà không liên quan đến kết quả tính toán cuối cùng.

Ở ví dụ 1 phần mở đầu ta đã thấy convertBirthdayToAges đã làm biến đổi giá trị của đầu vào là persons. Nếu chẳng may persons bị xoá mất một attribute nào đó thì chẳng phải là một điều rắc rối hay sao!

Để giải quyết vấn đề trên, thay vì chỉnh sửa trực tiếp persons, chúng ta hãy trả về một đối tượng mới:

function convertBirthdayToAges (person) {
  const year = new Date().getFullYear();
  return [...person.map(p => p.age = year - p.year)];
}

const persons = [{name: 'Nguyễn Văn A', year: 2000}];
const newPersons = convertBirthdayToAges(persons);
console.log(persons); // [{name: 'Nguyễn Văn A', year: 2000}];

Ví dụ trên tôi đã sử dụng toán tử spread syntax (...) để tạo ra một đối tượng mảng mới. Lưu ý rằng nó chỉ có thể sao chép "nông" (shallow copy) một đối tượng, để có thể sao chép "sâu" (deep copy) tôi khuyến nghị nên dùng package clone có sẵn trên npm.

Một ứng dụng không thể nào là không có side-effect

Đúng vậy, ứng dụng của bạn không thể nào hoạt động mà không bao gồm các "hiệu ứng" như đã liệt kê ở bên trên trừ chúng quá mức đơn giản. Chúng không thể hoạt động nếu như không đọc - ghi vào database hay select một phần tử trong DOM. Nhưng quan trọng là nên giảm thiểu tối đa hoặc cấu trúc những đoạn mã side-effects một cách độc lập nhất có thể.

Ví dụ như một hàm cập nhật dữ liệu:

// Ví dụ này giả sử Person là một sequelize model

// Hàm update này mới là hàm trực tiếp có side-effect
function update(payload) {
  return Person.update(payload);
}

function updatePerson(body) {
  const name = body.name.trim();
  const year = +body.year;
  return update({ name, year });
}

Tổng kết

Pure function không phải là khái niệm mới nhưng những lợi ích mà pure function mang lại trong quá trình phát triển & bảo trì sản phẩm là cực kì tốt dựa trên kinh nghiệm làm việc của tôi.

Qua những ví dụ trên tôi mong rằng các bạn sẽ nhận ra được những lợi ích khi áp dụng pure function vào các dự án trong hiện tại & tương lai. Chỉ cần thay đổi cách diễn đạt một chút sẽ mang lại nhiều lợi ích trong việc bảo trì code sau này.

hoặc
* Bản tin tổng hợp được gửi mỗi 1-2 tuần, huỷ bất cứ lúc nào.
Author

Xin chào, tôi tên là Hoài - một anh Dev kể chuyện bằng cách viết ✍️ và làm sản phẩm 🚀. Với nhiều năm kinh nghiệm lập trình, tôi đã đóng góp một phần công sức cho nhiều sản phẩm mang lại giá trị cho người dùng tại nơi đang làm việc, cũng như cho chính bản thân. Sở thích của tôi là đọc, viết, nghiên cứu... Tôi tạo ra trang Blog này với sứ mệnh mang đến những bài viết chất lượng cho độc giả của 2coffee.dev.Hãy theo dõi tôi qua các kênh LinkedIn, Facebook, Instagram, Telegram.

Bạn thấy bài viết này có ích?
Không

Bình luận (1)

Nội dung bình luận...
Avatar
Trịnh Cường3 năm trước
Bài viết rất hay và bổ ích. cảm ơn bạn rất nhiều vì đã chia sẻ. hóng những bài viết mới của bạn. Chúc blog ngày càng lớn mạnh. tặng bạn 1 share
Trả lời
Avatar
Xuân Hoài Tống3 năm trước
Nhớ ghé blog của mình để đọc những bài mới hơn nhé bạn.