Mọi thứ đều "miễn phí" - Kỳ I - Game, phần mềm và đọc... "miễn phí"

Vấn đề

Xin chào các độc giả của 2coffee.dev, từ trước đến nay tôi rất hiếm khi tranh luận bất cứ vấn đề gì ở trên mạng. Nhưng lại thường xuyên theo dõi quan điểm của các bên khi xảy ra tranh cãi. Thành thật mà nói có nhiều cuộc cãi vã mà mỗi ý kiến cá nhân đều phản ánh sát sao vào một mặt của vấn đề, điều đó có nghĩa là mỗi người chỉ cần nêu ra một mặt khác thì ngay lập tức nó sẽ xoáy vào cuộc tranh luận không hồi kết. Ai cũng đúng hoặc thậm chí là ai cũng sai. Theo tôi một cuộc tranh luận hoàn hảo cần đảm báo các yếu tố: luận chứng, luận cứ, luận điểm và sẵn sàng tiếp thu ý kiến của nhau. Tức là sẽ chẳng có kẻ thắng người thua nào ở đây cả và tất cả đều đồng thuận để tiếp nhận những cái mới.

Không ai có thể làm hài lòng tất cả mọi người và cũng đừng nên làm như thế. Chỉ cần đừng làm gì trái với pháp luật, với đạo đức thì cuộc sống này sẽ rất tươi đẹp. Nhân một ngày cho những dự định sắp tới, tôi có vài ba lời bộc bạch muốn tâm sự với bạn đọc. Sẽ chẳng có "code", chẳng có "bug" nữa mà chỉ đơn giản là những lời tâm sự của một người bạn về "mọi thứ đều miễn phí".

Game, phần mềm và đọc… "miễn phí"

Từ những ngày đầu khi mới được tiếp xúc với máy tính, thứ tôi nghịch nhiều nhất chắn chắn là cài game cùng với vô số phần mềm tiện ích cho chiếc máy tính chạy hệ điều hành Windows "thần thánh". Chỉ cần dạo quanh một số diễn đàn hoặc Google tên cộng với cụm từ "full crack" là đã cài được cho mình con game cực chiến hoặc phần mềm cực xịn sò. Thiết nghĩ mọi thứ thật dễ dàng và trên mạng luôn có những người "hào phóng".

Cùng thời gian đó, tôi như bị ngợp trước lượng thông tin từ Internet. Dần dần nhận ra mình bị "nghiện" đọc tự bao giờ không hay. Trên lớp thì truyền tay nhau những cuốn truyện, về nhà thì lướt web. Có rất nhiều điều để khám phá, từ truyện ngắn cho đến những câu chuyện từ các diễn đàn, blog… Tôi có thể đọc mọi lúc mọi nơi miễn là có cơ hội. Nếu nhìn vào chắc mình chẳng khác gì một "con đói thông tin" đúng nghĩa.

Vì lẽ đó, đọc là miễn phí bởi vì bất kỳ ai cũng có thể viết ra những câu chuyện miễn phí. Đôi khi viết ra mà có người đọc thì đó như là một "ân huệ" của kẻ đọc ban phát cho. Nó cứ tiếp diễn như thế cho đến một thời điểm thật sự ngạc nhiên - nếu không muốn nói quá là bị "sock" khi biết một vài trang web yêu cầu phải trả tiền để đọc. Chuyện gì đang diễn ra vậy? Chẳng phải đọc là miễn phí hay sao? Rồi mọi người sẽ sang các trang khác để đọc thôi, cần quái gì các ông chứ? Khó hiểu!!!

Thật không khó để nhìn thấy các cuộc tranh luận về ý kiến "game lậu, phần mềm lậu, vi phạm bản quyền…". Trong đó phần lớn chia làm hai phe với những ý kiến trái chiều: Một bên thì ủng hộ game/phần mềm lậu, bên còn lại thì cực kỳ lên án, cho rằng đó là hành vi vi phạm bản quyền một cách trắng trợn và tiềm ẩn nhiều nguy cơ bảo mật. Còn tôi thì ở giữa, không ủng hộ và cũng chẳng phản đối, người làm thì cứ làm, người tải thì cứ tải, nếu rủi ro thì tự mình chịu chứ có bắt ai phải chịu đâu.

"Sinh viên còn đi học thì lấy tiền đâu ra mà mua phần mềm" - Quá đúng! Một lý do tuyệt vời để ủng hộ cho "full crack". Tôi cũng không phải là ngoại lệ. Có thể sau này lớn lên làm ra tiền thì mình sẽ "chịu chi" hơn, sẽ bỏ tiền ra để mua bù lại cho những gì đã dùng "chùa" từ trước đến nay.

Nhưng sự thật thì không phải vậy. Kể cả sau này khi đi làm rồi, có tiền rồi, nhưng thói quen tìm phần mềm lậu vẫn còn đó. Cái bóng của "mọi thứ đều miễn phí" quá lớn. Nhà nhà dùng "miễn phí", người người dùng "miễn phí", ấy tại sao mình lại phải mất phí? Hmm…

Vài năm trở lại đây, khi xây dựng trang blog này với mục đích ban đầu chỉ là học hỏi. Từ khi bắt đầu nghiêm túc với việc sáng tạo nội dung, thời gian tôi bỏ ra cho mỗi bài viết ngày càng tăng lên, có khi cả tuần mới viết ra được một bài vì tính chất công việc. Sau khi có một lượng người dùng nhất định, đã đến lúc mình nên thử gặt hái một chút thành quả bằng cách gắn quảng cáo.

Dẫu biết và không quá mong đợi vào điều này, nhưng sẽ thật vui và có thêm động lực nếu như đứa con tinh thần "làm ra tiền". Tôi thầm nghĩ đến doanh số thu về một - hai chục đô-la một tháng là quá tốt rồi. Vì đó là minh chứng cho việc người dùng vẫn đang luôn ủng hộ mình.

Nhưng bạn biết gì không? Trong một lần không vô thức thì tôi phát hiện ra đang dùng chặn quảng cáo trên chính trang web của mình cho dù đó là nội dung tốn bao công sức để viết ra. Ngay cả bản thân còn phủ nhận thì làm sao có quyền mong chờ những người khác?

Từ lúc đó tôi như bị thức tỉnh, ngồi nghĩ lại xem tại sao lại dùng chặn quảng cáo thì lý do cũng hết sức rõ ràng: "mọi thứ đều miễn phí". Quảng cáo xuất hiện vừa gây khó chịu vừa như phản ánh một sự thật trong suy nghĩ của mình lâu nay: "Ông có quyền gì mà kiếm tiền từ tôi?"

Nếu nghĩ sâu xa hơn nữa, tại sao lại dùng phần mềm lậu khi đã kiếm ra tiền? Vì "mọi thứ đều miễn phí mà"! Chính tôi cũng đang phủ nhận công sức của những người làm sản phẩm!

Dần dần, tôi hạn chế không tìm những phần mềm lậu nữa. Không thể bắt một người đang quen với "mọi thứ đều miễn phí" thay đổi một cách đột ngột, điều đó là quá khó và chẳng thể biện minh nổi. Tôi chuyển sang tìm kiếm các phần mềm mã nguồn mở để thay thế. Đó cũng là lúc nhận ra luôn có một cộng đồng làm những điều tuyệt vời, họ có thể sẵn sàng bỏ thời gian và công sức để làm sản phẩm miễn phí cho người dùng.

Từ đó tôi đã tự giác gỡ bỏ các trình chặn quảng cáo. Ai cũng có quyền được hưởng phần thưởng xứng đáng và bạn cũng có quyền loại bỏ phần thưởng nếu thấy họ không xứng đáng. Vì mọi thứ vẫn diễn ra bình thường cho dù cho bạn có đọc bài viết này hay là không. Nhưng chắc chắn một điều mỗi người có thể làm là hãy trao phần thưởng cho những người cảm thấy xứng đáng.

"Nói một hồi thì vẫn là ông đang cay cú nhiều người chặn quảng cáo trên web của ông chứ gì?" - Không! Chắc chắn là không! Vì trước đó chính tôi cũng hành xử như vậy, còn dùng game, phần mềm lậu nữa cơ mà. Giờ đây, tôi đã loại bỏ quảng cáo trên trang web này vì chưa tìm được hướng đi thích hợp.

Tổng kết

Qua bài viết này tôi chỉ muốn tâm sự với bạn đọc về những gì mà tôi đã trải qua về game, phần mềm và đọc miễn phí. Tôi cũng không có ý chỉ trích hay lên án ai cả, bởi quyền là ở các bạn. Riêng tôi thì rút ra được một bài học rất lớn "Hãy trao phần thưởng cho những người mà bạn thấy xứng đáng".

Trong bài viết tiếp theo, tôi sẽ đưa bạn đọc đến với một sự thật tồi tệ khác khi mọi thứ đều miễn phí thì chính ta là một món hàng!