Kiểu dữ liệu Maybe

Kiểu dữ liệu Maybe

Tin ngắn hàng ngày dành cho bạn
  • Rust sinh ra để tái định nghĩa nhiều thứ. Trong đó chắc phải kể đến JavaScript. Từ đầu năm đến giờ các công cụ làm từ Rust mà để cho JavaScript dùng đếm sương sương cũng vài ba cái rồi. Mới đây nhất là Oxc.

    Oxc là một công cụ phân tích cú pháp (parser), kiểm tra lỗi (lint), định dạng (formatter), chuyển đổi (transformer), minifier... tất cả đều được viết bằng Rust, trong một công cụ duy nhất.

    Mặc dù vẫn đang trong quá trình xây dựng nhưng thử nhìn điểm hiệu năng của nó so với swc hoặc eslint mà xem 🫣

    » Xem thêm
  • Mấy hôm nay, à mà cũng không hẳn, do sự kiện WWDC vừa rồi nên Apple lại bị dân cư mạng mang ra bàn tán rằng rốt cục thì các tính năng AI của họ đang ở đâu? Trong khi các hãng khác đang lao mình vào việc mang AI lên thiết bị, phần mềm của họ thì Apple lại đang có vẻ... không quan tâm lắm.

    Thậm chí mới đây các nhà nghiên cứu của Apple cho rằng các mô hình LLM sẽ "sụp đổ hoàn toàn về độ chính xác" khi được đưa ra các vấn đề cực kỳ phức tạp. Chỉ ra rằng suy luận chỉ là huyễn hoặc thì ngay lập tức đã có nhiều bài phản bác nghiên cứu này. Một lần nữa cho thấy rằng Apple đang suy nghĩ điều gì với AI trên thiết bị của họ?

    Mình thì nghĩ đơn giản thôi, Apple có vẻ đang gặp khó khăn với việc tạo ra AI cho riêng họ. Tức là khó khăn ngay từ đoạn thu thập dữ liệu để đào tạo rồi. Họ luôn tỏ ra tôn trọng quyền riêng tư của người dùng nên chẳng lẽ lại lên mạng đi xào nấu dữ liệu ở khắp nơi, hoặc "chôm" dữ liệu dưới máy người dùng lên? Chắc chắn, họ cũng không muốn cung cấp thêm dữ liệu người dùng cho các bên thứ 3 như OpenAI.

    Nhưng nhờ những khó khăn này biết đâu họ lại tìm ra được hướng đi mới. Ai cũng chọn phần dễ thì gian khổ để phần cho ai 😁. À mình không phải là "fan" của Apple, chỉ là thấy cái nào phù hợp thì dùng thôi 🤓

    » Xem thêm
  • Người "nhạy cảm" với markdown đó là khi thấy một thư viện tạo khung soạn thảo mới là nhảy ngay vào xem nó có gì mới. Milkdown/milkdown là một ví dụ.

    Xem thử thì thấy ổn phết mọi người ạ. Vài nữa thử tích hợp vào opennotas xem sao. Mang tiếng là ứng dụng ghi chú hỗ trợ markdown cơ mà cái thư viện tiptap nó không chịu làm thêm phần hỗ trợ markdown 😩. Dùng thư viện ngoài thì vẫn chưa ngon cho lắm.

    » Xem thêm

Vấn đề

Promise trong JavaScript chắc hẳn không còn xa lạ với bất kỳ ai. Một Promise đại diện cho một "lời hứa" rằng khi gọi hàm, nó chắc chắn sẽ trả về giá trị trong tương lai. Cho dù là xử lý được (resolve) hay không (reject), thì chúng ta đều đoán được khả năng xảy ra 1 trong 2. Và chắc chắn một điều rằng cả 2 không thể xảy ra cùng một lúc.

database.query('SELECT * ...');
  .then(...);
  .catch(...);

Nếu nghiên cứu kỹ hơn về Promise, bạn sẽ thấy đây là một kiểu kiến trúc rất hay và đặc biệt. Bởi vì nó không giống với các kiểu dữ liệu nguyên thuỷ nào cả, và có một vài tính chất đặc biệt như một cấu trúc dữ liệu, thừa hưởng một số phương thức mà chỉ nó mới có như thencatch. Hơn nữa, nếu thấy một Promise, bạn gần như chắc chắn nên xử lý nó như thế nào.

Ngoài Promise ra, trong nhiều ngôn ngữ lập trình khác nói chung hay JavaScript nói riêng, thì người ta luôn cố gắng tạo ra những cấu trúc dữ liệu an toàn hơn cho lập trình. Trong đó có thể kể đến kiểu Maybe. Vậy thì kiểu dữ liệu "Có lẽ" này có gì đặc biệt, nó giúp ích gì trong lập trình? Câu trả lời có trong bài viết dưới đây.

Kiểu dữ liệu Maybe

Maybe là một cấu trúc dữ liệu đại diện cho việc có hoặc không có giá trị. Ví dụ dưới đây là một triển khai đơn giản nhất cho Maybe:

class Maybe {
  constructor(value) {
    this.value = value;
  }

  isNothing() {
    return this.value === null || this.value === undefined;
  }

  getOrElse(defaultValue) {
    return this.isNothing() ? defaultValue : this.value;
  }
}

Khi đó tạo ra một cấu trúc bằng cách:

const name = new Maybe('2coffee');
console.log(name); // Maybe {value: '2coffee'}
// hay
const unname = new Maybe(); // Maybe {value: undefined}

Hãy lần lượt đi qua các phương thức trong Maybe.

Đầu tiên chúng ta thấy có một isNothing. Phương thức này kiểm tra xem liệu một Maybe là có giá trị hay không có giá trị, nó thường được dùng để xem có giá trị hay không, từ đó xử lý cho phù hợp.

getOrElse trả về giá trị thực của Maybe hoặc một giá trị mặc định được truyền vào nếu Maybe đó đang không có giá trị nào.

Cách dùng cũng đơn giản. Ví dụ, muốn lấy ra giá trị của unname, nếu không có thì trả về 2coffee.

const unname = new Maybe();
const realName = unname.getOrElse('2coffee'); // 2coffee

name là một thực thể của Maybe. Chúng ta biết name chứa một chuỗi 2coffee nhưng không thể áp dụng một số logic thông thường như đối với chuỗi. Ví dụ:

const name = new Maybe('2coffee');
const fullName = name + `.dev`; // [object Object].dev

Đó là vì name giờ đây là một triển khai của Maybe, nó không phải là chuỗi nên không thể thực thi logic như một chuỗi. Thay vào đó chúng ta nên qua một bước lấy giá trị trong Maybe ra trước.

const name = new Maybe('2coffee');
const fullName = name.getOrElse() + '.dev'; // 2coffee.dev

Cách dùng này không an toàn, bởi vì giả sử name không chứa giá trị thì sẽ nhận được kết quả là undefined.dev. Nên cần phải xử lý thêm ngoại lệ cho trường hợp name không có giá trị. Hoặc.

Các kiểu dữ liệu Maybe thường được triển khai thêm phương thức map. Nó cho phép áp dụng một hàm vào giá trị bên trong của Maybe mà không cần phải lấy ra giá trị thực.

class Maybe {
  ...
  static of(value) {
    return new Maybe(value);
  }

  map(fn) {
    if (this.isNothing()) {
      return this;
    }
    return Maybe.of(fn(this.value));
  }
}

map nhận vào một hàm để áp dụng hàm đó vào giá trị bên trong Maybe. static of để gói lại giá trị vào Maybe và trả về.

const name = new Maybe('2coffee');
const makeFullName = (name) => name + '.dev'

const fullName = name.map(makeFullName); // Maybe {value: '2coffee.dev'}

Hơi khó hiểu nhỉ? thế tại sao không khai báo luôn name = '2coffee' đi mà còn phải đi qua Maybe? Bời vì lý do đằng sau cho việc sử dụng Maybe mang lại một số lợi ích nhất định trong các trường hợp nhất định.

Lợi ích trong thực tiễn

Việc áp dụng Maybe trong lập trình giúp chúng ta giảm thiểu được lỗi nullundefined. Bởi vì khi gặp giá trị Maybe, chúng ta bắt buộc phải xử lý dữ liệu theo kiểu Maybe.

const user = null;
const name = user.name; // TypeError: Cannot read properties of null

// so với

const user = Maybe.of(null);
const name = user.map((u) => u.name); // Maybe {value: null}

Một điều mình rất thích và luôn muốn viết chương trình theo kiểu chuỗi xử lý (chaining). Maybe hoàn toàn có thể đáp ứng mà không lo "break" khi gặp giá trị null hoặc undefined.

const data = {
  user: {
    address: {
      city: "Hanoi"
    }
  }
};

const city = Maybe.of(data)
  .map((d) => d.user)
  .map((user) => user.profile)
  .map((address) => address.city);

Ở ví dụ trên, ở map thứ 2, rõ ràng user.profile trả về undefined nhưng map thứ 3 vẫn có thể thực thi mà không gây ra lỗi "Cannot read properties of undefined", vì map đã xử lý ngoại lệ này.

Tương tự, Maybe buộc chúng ta phải xử lý trường hợp không có giá trị. Hãy tưởng tượng Maybe giống như Promise. Một khi đã gọi thì luôn luôn trả về 1 trong hai giá trị là có giá trị và không có giá trị, trong mỗi trường hợp thì phải xử lý sao cho đúng cách để chương trình không gây lỗi trong quá trình chạy.

function findUserById(id) {
  const user = database.find((u) => u.id === id);
  return Maybe.of(user); // Trả về Maybe thay vì null
}

const userName = findUserById(1)
  .map((user) => user.name)
  .getOrElse("User not found");

Ngoài ra, nếu áp dụng tốt Maybe thì chương trình còn trở nên gọn gàng, sạch sẽ hơn nữa. Đôi khi sẽ không còn những câu lệnh điều kiện if-else đầy rối rắm.

Tổng kết

Maybe là một cấu trúc dữ liệu đại diện cho việc có hoặc không có giá trị. Áp dụng Maybe trong lập trình giúp chúng ta giảm thiểu được lỗi nullundefined, xử lý được chaining, phải xử lý tất cả trường hợp có hoặc không có dữ liệu trả về... Bên cạnh Maybe, còn có một cấu trúc dữ liệu khác nữa có tên là Either, bổ sung thêm một số tính chất mà Maybe không có. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài viết tiếp theo nhé!

Cao cấp
Hello

Bí mật ngăn xếp của Blog

Là một lập trình viên, bạn có tò mò về bí mật công nghệ hay những khoản nợ kỹ thuật về trang blog này? Tất cả bí mật sẽ được bật mí ngay bài viết dưới đây. Còn chờ đợi gì nữa, hãy bấm vào ngay!

Là một lập trình viên, bạn có tò mò về bí mật công nghệ hay những khoản nợ kỹ thuật về trang blog này? Tất cả bí mật sẽ được bật mí ngay bài viết dưới đây. Còn chờ đợi gì nữa, hãy bấm vào ngay!

Xem tất cả

Đăng ký nhận thông báo bài viết mới

hoặc
* Bản tin tổng hợp được gửi mỗi 1-2 tuần, huỷ bất cứ lúc nào.

Bình luận (0)

Nội dung bình luận...