Dân chơi Specialty - Specialty là gì?

Vấn đề

Sau bao nhiêu nỗ lực cày bài cho blog thì đây là bài viết đầu tiên của tôi về cà phê, đặc biệt là cà phê Specialty. Đây chỉ là bài viết bằng kinh nghiệm cá nhân chứ không cung cấp đúng và đủ về khái niệm Specialty nên bạn đọc tham khảo thôi nhé.

Chắc hẳn ở đây những bạn đang đọc bài viết này đã từng thưởng thức cà phê hoặc là là đang sử dụng nó hằng ngày. Cà phê là một đồ uống quốc dân giúp chúng ta tỉnh táo hơn để viết ra những dòng code thay đổi cả thế giới.

Nếu bạn để ý, có rất nhiều phương pháp để pha chế ra ra một ly cà phê. Mỗi phương pháp lại khai thác những hương vị khác nhau của hạt cà phê. Nhưng mà khoan, chẳng phải tất cả cà phê đều có vị đắng sao? Đó chắc hẳn là điều mà nhiều người lâu nay nghĩ như vậy. Nhưng vị đắng của cà phê được hình thành khi chúng bị rang, hiểu đơn giản là rang cà phê càng đậm thì cà phê sẽ càng đắng và ngược lại thì càng chua.

Ở Việt Nam chúng ta loại cà phê được trồng và sử dụng phổ biến là Robusta, nếu đi ra quán cà phê và gọi một ly đen đá thì khả năng cao là bạn đang thưởng thức một ly Robusta. Những hạt Robusta này có hương vị đắng đặc trưng và chúng thường được sử dụng để pha chế ra những ly cà phê có body đậm và sánh.

Ngược lại với Robusta, Arabica là những hạt cà phê mang mùi hương đặc trưng và lại rất thơm. Arabica thường được khai thác hương vị qua những phương pháp đặc biệt. Chính bởi điều này mà Arabica được rang sáng hơn. Đặc biệt với loại cà phê Arabica này còn được ưu ái cho một tiêu chuẩn cà phê Specialty.

Cà phê Specialty

Đúng như cái tên Specialty, đây là những hạt Arabica mang một hương vị đặc trưng hoặc đại diện cho một vùng miền nào đó. Nó có thể là vị chua của trái cây có múi như cam, chanh hay vị ngọt của nho, việt quất… hay các loại trái cây khác trong tự nhiên. Vị nhiều đến nỗi họ tạo ra một bảng thống kê những vị có thể thấy trong hạt Specialty.

Mặc dù là nhiều như vậy nhưng chưa chắc chúng ta có thể cảm nhận được hết mùi vị có trong hạt Specialty. Để có thể phân loại được phải nhờ đến các chuyên gia. Họ là những người có vị giác "siêu" đến mức nhận ra từng vị khác nhau trong hạt rồi phân loại chúng đồng thời chấm điểm xem có đạt chuẩn Specialty hay không.

Specialty cũng có thang điểm chấm hẳn hoi. Theo thang đánh giá của SCA thì cà phê Specialty phải đạt từ 80 điểm trở lên. Còn chi tiết chấm như thế nào thì bạn có thể tham khảo ở đường dẫn trên. Tóm lại là tiêu chí để chấm điểm một loại cà phê Specialty rất là rất nhiều bước và nghiêm ngặt.

Với tôi thì không đủ khả năng để nhận ra hết mùi vị trong từng loại Specialty nhưng tôi có thể thưởng thức để cảm nhận được cà phê đó có hợp khẩu vị với mình hay không.

Chơi Specialty như thế nào?

Khi bước vào bộ môn Specialty sẽ có nhiều điều mà bạn cần phải tìm hiểu, đặc biệt càng tìm hiểu bạn sẽ thấy thú chơi cà phê thật công phu và tinh tế.

Đầu tiên bạn nên dành thời gian để đọc qua những bài viết giới thiệu về cà phê và lịch sử của nó để có thể biết thêm những điều đơn giản đặt nền móng cho công cuộc phai phá thế giới. Sau đó hãy khám phá tiếp đến những đặc trưng của cà phê ở các nơi trên thế giới. Sau đó hãy tìm hiểu những phương pháp pha chế để chiết xuất được vị của cà phê. Như tôi đã nói có nhiều phương pháp để chiết xuất cà phê, bạn có thể sẽ biết đến những phương pháp như Filter, French Press, Espresso, Cold Brew… rất là nhiều và đặc biệt là vị của mỗi phương pháp không hề giống nhau đâu nhé.

Hãy đầu tư những dụng cụ pha chế cà phê để trở thành một "bartender" chuyên nghiệp. Mỗi phương pháp pha chế lại yêu cầu dụng cụ khác nhau nên một ngày nào đó đừng ngạc nhiên khi bộ sưu tập của bạn chiếm nguyên một chiếc bàn lớn. Hãy sưu tập từ những dụng cụ cơ bản nhất là cối xay (hoặc máy xay :D) cà phê, một chiếc cân tiểu ly.

Tìm một cơ sở cung cấp cà phê Specialty uy tín là bước tiếp theo. Hãy tìm và thử xem cà phê ở đâu ngon, bổ, rẻ mà chất lượng. Đừng ngại tìm những nơi mới bởi điều quan trọng là bạn phải thử thật nhiều mới biết được chỗ nào hay chỗ nào dở. Và nên nhớ hãy chọn cà phê còn nguyên hạt để bảo quản được tốt nhất mùi vị của nó. Chỉ mua cà phê đủ dùng trong vòng 1-2 tuần và ngày rang còn mới trong khoảng 1-2 tuần.

Cuối cùng ngân sách cũng là thứ phải đắn đo, bởi loại cà phê này có giá đắt hơn những hạt Arabica thông thường. Tuy nhiên thi thoảng bỏ ra một khoản tiền để thử một loại mới mà bạn muốn nếm cũng không là vấn đề đâu :D.

Lợi ích của chơi Specialty

Bước vào giới chơi cà phê, điều đầu tiên chắc chắn là bạn sẽ bị nghiện. Nghiện cà phê, nghiện cách pha chế, nghiện hương thơm… Càng chơi bạn sẽ càng bị lôi cuốn, sẽ có nhiều chủ đề để bàn tán, tìm được những người bạn mới và những kiến thức mới.

Bạn sẽ được thưởng thức nhiều hương vị của cà phê, mỗi một mùi hương sẽ để lại trong bạn một dấu ấn. Đôi khi nó còn đại diện cho thời tiết và tâm trạng nữa. Ví dụ một ly cà phê buổi sáng sẽ rất khác buổi trưa, cà phê ngày mưa thì thật tuyệt vời… Thật thú vị.

Một ly cà phê nguyên chất sẽ giúp cho đầu óc tỉnh táo hơn và còn tốt cho sức khoẻ nữa. Nghiên cứu chỉ ra rằng trong một ly cà phê nguyên chất có chứa 0 Calo và nhiều chất chống Oxi hoá. Tuy nhiên đừng nên uống nhiều quá trong một ngày nhé.

Tổng kết

Specialty là một tiêu chuẩn để khẳng định chất lượng dành riêng cho những hạt cà phê Arabica. Với Specialty bạn sẽ tìm thấy những hương vị phong phú của cà phê. Khi bước vào giới chơi cà phê bạn sẽ thấy thú chơi cà phê thật công phu và tinh tế. Đừng ngạc nhiên khi bộ sưu tập "đồ chơi" cà phê nhiều lên một cách nhanh chóng.